Phối hợp liên ngành giám sát, kiểm soát hàng tồn kho, chống thất thu thuế lĩnh vực kinh doanh thương mại

Thực hiện Kế hoạch số 01/KH-BCĐ ngày 15/9/2020 của BCĐ chống thất thu ngân sách văn bản số: 1624/TB-UBND ngày 24/8/2023 Thông báo kết luận chỉ đạo của Chủ tịch UBND thị xã An Nhơn tại cuộc họp Ban chỉ đạo chống thất thu ngân sách nhà nước của thị xã, Chi cục thuế và Đội Quản lý thị trường số 4 phối hợp ban hành “ Kế hoạch phối hợp liên ngành giám sát, kiểm soát hàng tồn kho, chống thất thu thuế lĩnh vực kinh doanh thương mại” trên địa bàn thị xã.
Trong thời gian qua, bên cạnh các doanh nghiệp thực hiện tốt chính sách, Pháp luật thuế còn một số doanh nghiệp kinh doanh trên địa bàn thị xã An Nhơn lợi dụng thực hiện cơ chế tự tính, tự khai, tự nộp thuế và chủ trương đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính thuế, có dấu hiệu kê khai thuế không đúng vơi thực tế hoạt động sản xuất kinh doanh với những hành vi trốn thuế, gian lận thuế ngày càng tinh vi nhưng rất khó phát hiện và không đủ căn cứ để xử lý khi cơ quan Thuế thực hiện kiểm tra hồ sơ khai thuế tại trụ sở cơ quan Thuế và kiểm tra chấp hành pháp luật thuế tại trụ sở doanh nghiệp.
Qua phân tích dữ liệu về kê khai thuế của một số doanh nghiệp từ năm 2022 và 06 tháng đầu năm 2023 cho thấy: Tỷ lệ giá trị hàng tồn kho cuối năm tính trên vốn chủ sở hữu và tính trên doanh thu cao bất hợp lý; thậm chí giá tri xuất kho hàng năm cong thấp hơn giá trị hàng tồn kho đầu năm; nhiều năm liền không phát sinh thuế giá trị gia tăng phải nộp hoặc có phát sinh nhưng rất thấp, mặc dù Chi cục thuế đã thực hiện nhiều giải pháp như: Tổ chức hội nghị đối thoại với doanh nghiệp, tuyên truyền, cảnh báo đến từng doanh nghiệp và trên công giao tiếp điện tử của Chi cục thuế,… nhưng vẫn còn nhiều doanh nghiệp không thực hiện đúng quy định của pháp luật thuế, hóa đơn; có dấu hiệu bán hàng không lập đầy đủ hóa đơn để kê khai nhằm mục địch trốn thuế.
Những hành vi dẫn đến thực trạng nêu trên:
Không kê khai đúng, đủ doanh thu thực tế phát sinh ( bỏ ngoài sổ sách kế toán trường hợp mua hàng hóa, dịch vụ không có nhu cầu lấy hóa đơn);
Thực tế hàng hóa đã bán nhưng không lập hóa đơn kê khai thuế (giá trị hàng tồn kho lớn không đúng thực tế, giá trị tồn kho), dẫn đến thuế giá trị gia tăng âm liên tục hoặc phát sinh phải nộp rất thấp (vì toàn bộ thuế GTGT đầu vào được khấu trừ, không phân biệt đã xuất dùng hay còn ở trong kho).
Các hành vi nêu trên, ngoài việc xác định là hành vi trốn thuế đã được quy định tại Luật Quản lý thuế, Nghị định số 125/2020/NĐ-CP ngày 19/10/2020 của Chính phủ Quy định xử phạt vi phạm hành chính trong linh vực thuế, hóa đơn còn xác định là hành vi vi phạm pháp luật về thương mại đã được qquy định tại điểm C khoản 1 Điều 320 Luật Thương mại số 36/2005/QH 11 ngày 14/6/2005 “ c) Vi phạm chế độ thuế, hóa đơn, chuwsg từ, sổ và báo cáo kế toán.”
Để khắc phục thực trạng nêu trên, cần kết hợp công tác phân tích hồ sơ khai thuế để xác định dấu hiệu trốn thuế với công tác tuyên truyền về pháp luật thuế và các chính sách, pháp luật có liên quan đến hoạt động kinh doanh cho các doanh nghiệp để tự giác thực hiện đúng quy định của pháp luật thông qua biện pháp: Phối hợp giữa Chi cục thuế với Đội Quản lý thị trường số 4 nhằm giám sát kiểm soát các doanh nghiệp có dấu hiệu hàng tồn kho không đúng thực tế, bán hàng không lập hóa đơn đê khai thuế, phát hiện, xử lý những doanh nghiệp trốn thuế.